ÅšlÄ…sk dopada kryzys
Treść
Przez ostatnich kilka lat Górny i Dolny ÅšlÄ…sk byÅ‚y stawiane za wzór regionów przyciÄ…gajÄ…cych maÅ‚e i duże inwestycje, dziÄ™ki którym powstaÅ‚y tysiÄ…ce nowych miejsc pracy w przemyÅ›le czy branży wysokich technologii. Teraz jednak w Katowicach, Opolu i WrocÅ‚awiu czuć niepokój o przyszÅ‚ość. Coraz wiÄ™cej zakÅ‚adów dopada kryzys, a od poczÄ…tku roku już kilkadziesiÄ…t tysiÄ™cy ludzi straciÅ‚o pracÄ™. A to niestety nie koniec dużych zwolnieÅ„ grupowych. Problemy dotknęły zwÅ‚aszcza sektor motoryzacyjny.
Dane z Wojewódzkich UrzÄ™dów Pracy w Katowicach, WrocÅ‚awiu i Opolu sÄ… zatrważajÄ…ce. Aleksandra Skalec z Biura Prasowego Wojewódzkiego UrzÄ™du Pracy w Katowicach alarmuje, że na koniec stycznia 2009 roku liczba osób zarejestrowanych w powiatowych urzÄ™dach pracy przekroczyÅ‚a 138 tys., co oznacza wzrost liczby bezrobotnych w porównaniu z grudniem aż o prawie 15,5 tys. osób. Stopa bezrobocia jest jeszcze stosunkowo niska - 7,7 proc., ale dane szacunkowe z lutego wskazujÄ…, że bÄ™dzie wyższa, bo rejestry bezrobotnych zwiÄ™kszyÅ‚y siÄ™ o prawie 10 tys. nazwisk. Relatywnie najlepsza sytuacja na rynku pracy jest Katowicach i Tychach, a najwiÄ™cej bezrobotnych jest w powiatach: myszkowskim (15,3 proc.), zawierciaÅ„skim (13,2) oraz czÄ™stochowskim (13,0).
Kryzys gospodarczy znacznie wpÅ‚ynÄ…Å‚ na wzrost bezrobocia również na Opolszczyźnie - w grudniu 2008 roku stopa bezrobocia wynosiÅ‚a 9,9 proc., a na koniec lutego byÅ‚o to już 11,9 procent. Najtrudniejsza sytuacja jest w powiatach: brzeskim (okoÅ‚o 20 proc.), nyskim (17,8) i namysÅ‚owskim (16,4). Źle prezentujÄ… siÄ™ także dane z województwa dolnoÅ›lÄ…skiego, w którym stopa bezrobocia w styczniu 2009 roku wynosiÅ‚a 11,3 proc., a w minionym roku byÅ‚a poniżej 10 procent. Najgorsza sytuacja jest w podregionie waÅ‚brzyskim (18,6 proc. bezrobocia).
Informacje o sytuacji na rynku pracy na ÅšlÄ…sku sÄ… niepokojÄ…ce, bo do tej pory te trzy województwa uchodziÅ‚y za regiony, gdzie gospodarka rozwija siÄ™ niezwykle dynamicznie. Co roku napÅ‚ywaÅ‚y tu krajowe i zagraniczne inwestycje o wartoÅ›ci setek milionów zÅ‚otych, a na Górnym i Dolnym ÅšlÄ…sku inwestowaÅ‚y zarówno Å›rednie, jak i wielkie firmy miÄ™dzynarodowe, wykorzystujÄ…c dogodne poÅ‚ożenie ÅšlÄ…ska na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych, infrastrukturÄ™ i duże zasoby fachowej kadry zawodowej. Nie byÅ‚o praktycznie miesiÄ…ca, aby nie otwierano tu z pompÄ… nowej fabryki. Katowice i WrocÅ‚aw byÅ‚y wrÄ™cz stawiane za wzór rejonów stwarzajÄ…cych dogodne warunki dla inwestorów i zamiast np. z szybami kopalnianymi i piecami hutniczymi Górny ÅšlÄ…sk zaczÄ™to kojarzyć z przemysÅ‚em motoryzacyjnym.
Teraz jednak caÅ‚y ÅšlÄ…sk szybko zaczÄ…Å‚ odczuwać skutki Å›wiatowego kryzysu ekonomicznego, który spowodowaÅ‚ spadek zamówieÅ„ i produkcji i wpÄ™dziÅ‚ wiele przedsiÄ™biorstw w kÅ‚opoty. Aby siÄ™ ratować, zakÅ‚ady przeprowadzajÄ… zwolnienia grupowe.
PogÅ‚Ä™biajÄ…cy siÄ™ kryzys gospodarczy i finansowy wymusza na pracodawcach zwolnienia grupowe (obejmujÄ… minimum 10 proc. pracowników), o których zresztÄ… czÄ™sto decydujÄ… szefowie zagranicznych central tych spóÅ‚ek. Tylko w styczniu 2009 roku do WUP w Katowicach zgÅ‚oszono zwolnienia grupowe z 26 zakÅ‚adów (ostatecznie takie zwolnienia dotknęły 21 firm). ZaÅ› w caÅ‚ym 2008 roku zwolnienia grupowe przeprowadzono w 81 zakÅ‚adach. Natomiast w ubiegÅ‚ym miesiÄ…cu takÄ… procedurÄ™ zwolnieÅ„ zapowiedziaÅ‚o 11 kolejnych firm. Zagrożenia zwolnieniami dotyczÄ… w szczególnoÅ›ci przemysÅ‚u motoryzacyjnego, metalurgicznego i odzieżowego. Najszybciej pracÄ™ tracÄ… osoby o niskich kwalifikacjach.
Ale kryzys wywoÅ‚uje kÅ‚opoty także w maÅ‚ych przedsiÄ™biorstwach. - GÅ‚ównÄ… przyczynÄ… wzrostu bezrobocia w CzÄ™stochowie i powiecie czÄ™stochowskim sÄ… nie tyle zwolnienia grupowe, co fakt, że wobec kryzysu sporo osób prowadzÄ…cych dziaÅ‚alność gospodarczÄ… i sporo przedsiÄ™biorstw pozwalniaÅ‚o po jednej osobie - tÅ‚umaczy Andrzej ZaguÅ‚a z biura poÅ›rednictwa pracy w Powiatowym UrzÄ™dzie Pracy w CzÄ™stochowie. - To nie zwolnienia grupowe spowodowaÅ‚y u nas wzrost bezrobocia: to nie byÅ‚o tak, że ktoÅ› nagle zwolniÅ‚ 1500 osób, tylko byÅ‚o dużo pojedynczych zwolnieÅ„, okoÅ‚o 1250 podmiotów zwolniÅ‚o po jednej osobie - dodaje ZaguÅ‚a.
Zwolnienia dotyczÄ… w znacznym stopniu firm branży samochodowej, które do niedawna byÅ‚y motorem napÄ™dowym Å›lÄ…skiej gospodarki. Takata Petri, zajmujÄ…ca siÄ™ produkcjÄ… części i akcesoriów samochodowych, pod koniec stycznia zlikwidowaÅ‚a już swój oddziaÅ‚ w KÅ‚obucku, zwalniajÄ…c 176 osób. Teraz zwolnienia dotknÄ… części zaÅ‚ogi w zakÅ‚adzie w WaÅ‚brzychu. OgóÅ‚em z Takata Petri ma odejść prawie 400 osób. W oÅ›wiadczeniu wÅ‚adz zakÅ‚adu czytamy m.in.: "Przez okres ostatnich trzech miesiÄ™cy zakÅ‚ad podejmowaÅ‚ staÅ‚e dziaÅ‚ania prewencyjne, majÄ…ce na celu zabezpieczenie dalszego obniżenia poziomu zamówieÅ„, poprzez reorganizacjÄ™ zmian oraz skrócenie czasu pracy. GÅ‚ównym dążeniem firmy byÅ‚a ochrona miejsc pracy naszych pracowników i zatrzymanie ich w zakÅ‚adzie". RedukcjÄ™ etatów zapowiada też Rieter Automotive Poland z Katowic i Isuzu Motors Polska w Tychach.
Lear Corporation Poland II w Tychach, który zajmuje siÄ™ produkcjÄ… poszyć, pianek, kompletnych siedzeÅ„, zagÅ‚ówków oraz podÅ‚okietników do samochodów, zwolniÅ‚ ponad 300 osób. Firma nie chce komentować powodów zwolnieÅ„, bo - jak siÄ™ dowiedzieliÅ›my - "polityka firmy zabrania rozmów z prasÄ…". W oficjalnym oÅ›wiadczeniu dyrekcji fabryki umieszczonym na stronie internetowej Lear Corporation czytamy: "W zwiÄ…zku z pojawiajÄ…cymi siÄ™ w mediach informacjami na temat redukcji zatrudnienia w Lear Corporation Poland II Sp. z o.o. w Tychach, pragniemy poinformować, że konieczność grupowych zwolnieÅ„ części pracowników zostaÅ‚a spowodowana trudnÄ… sytuacjÄ… rynkowÄ…, która w ostatnich miesiÄ…cach dotknęła wiele firm branży motoryzacyjnej na caÅ‚ym Å›wiecie". SpóÅ‚ka zapewnia, że "robi wszystko, by zminimalizować negatywne skutki zwolnieÅ„ grupowych".
Otwarcie o swoich problemach informuje za to Coroplast w Dylakach (opolskie). - Firma jest producentem i dostawcÄ… elektroniki motoryzacyjnej dla wiÄ™kszoÅ›ci Å›wiatowych koncernów samochodowych. PoczynajÄ…c od grudnia 2008 roku, wystÄ™puje systematyczne zmniejszanie zamówieÅ„ na produkowane przez naszÄ… firmÄ™ wyroby. TrudnoÅ›ci te powodujÄ… konieczność zmniejszenia zatrudnienia pracowników i zwolnienia grupowe. W lutym i marcu 2009 roku odeszÅ‚o z naszej firmy 190 osób - informuje Jan ÅšliwiÅ„ski, peÅ‚nomocnik zarzÄ…du Coroplastu.
Niestety, zwalniane osoby nie mogÄ… za bardzo liczyć na znalezienie nowego zatrudnienia: w styczniu 2009 roku do Å›lÄ…skich urzÄ™dów pracy wpÅ‚ynęło zaledwie 9,5 tys. ofert zatrudnienia. Jest to aż o 6 tys. mniej niż w styczniu 2008 roku. PrzykÅ‚adem może być CzÄ™stochowa, gdzie w lutym wpÅ‚ynęło niespeÅ‚na 600 ofert pracy, a rok temu byÅ‚o ich o 500 wiÄ™cej.
Wcale nie lepiej jest w województwie opolskim - przykÅ‚adowo w powiecie namysÅ‚owskim, który ma jeden z najwyższych wskaźników bezrobocia, w styczniu i lutym wpÅ‚ynęły tylko 184 oferty. W NamysÅ‚owie sytuacja jest o tyle trudna, że wÅ›ród bezrobotnych przeważajÄ… kobiety, a jeÅ›li pojawiajÄ… siÄ™ jakiekolwiek propozycje zatrudnienia, to dotyczÄ… gÅ‚ównie mężczyzn.
Maria S. Jasita
"Nasz Dziennik" 2009-03-17
Autor: wa